Η πρώτη δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή, με τίτλο "Το σκληρό πρόσωπο του Μπαράκ Ομπάμα", από τον Πέτρο Παπακωνσταντίνου:
Οσοι είχαν επενδύσει υπερβολικές ελπίδες στην επαγγελία για «Αλλαγή», με άλφα κεφαλαίο, πρέπει να απογοητεύθηκαν από τη νέα «στρατηγική εθνικής ασφαλείας» που ανακοίνωσε ο Μπαράκ Ομπάμα. Είναι αλήθεια ότι ο διάδοχος του Τζορτζ Μπους ενταφίασε τις ιδεοληπτικές εμμονές των νεοσυντηρητικών για πλανητική μονοκρατορία, αναγνωρίζοντας τα όρια της αμερικανικής ισχύος, η οποία, όπως δήλωσε, δοκιμάζεται από «μια καταστροφική οικονομική κρίση» και από δύο ατελέσφορους πολέμους, σε Ιράκ και Αφγανιστάν. Από αρκετές απόψεις, όμως, το δόγμα Ομπάμα εμφανίζεται όχι ως ρήξη με τη στρατηγική Μπους, αλλά ως συνέχεια αυτής της στρατηγικής με άλλα, περισσότερο ρεαλιστικά μέσα.
Στο εκτενές ντοκουμέντο υπογραμμίζεται η αποφασιστικότητα του Λευκού Οίκου «να διατηρήσει τη στρατιωτική υπεροχή» της Αμερικής. Αν και δεν γίνεται ρητά λόγος για «προληπτικά πλήγματα», η ουσία της θεμελιακής αυτής «καινοτομίας» του επιτελείου Μπους επιβιώνει σε διατυπώσεις όπως: «Ενώ αναγνωρίζουμε ότι η χρήση βίας είναι κάποτε αναγκαία, θα εξαντλούμε, ει δυνατόν, τις άλλες επιλογές προτού καταφύγουμε σε πόλεμο». Ή όπως: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διατηρήσουν το δικαίωμα να δρουν, εν ανάγκη, μονομερώς για να υπερασπιστούν το έθνος και τα συμφέροντά του».
Η σκλήρυνση της πολιτικής Ομπάμα δεν περιορίζεται στο πεδίο των διακηρύξεων, όπως διαμηνύουν οι παράλληλες κρίσεις σε Βόρειο Κορέα και Ιράν – δύο μέλη του κατά Μπους «Αξονα του Κακού». Στην πρώτη περίπτωση, Ουάσιγκτον και Σεούλ υποστηρίζουν ότι ήταν η Πιονγιάνγκ που ήρξατο χειρών αδίκων βυθίζοντας πολεμικό πλοίο της Νoτίου Κορέας – μια εκδοχή την οποία η τελευταία αρνείται, ενώ η Κίνα αρνείται να επιβεβαιώσει. Το βέβαιο είναι ότι, στο πολιτικό πεδίο, το ερμητικά κλειστό καθεστώς της Πιονγιάνγκ βρίσκεται στην άμυνα και οι αντίπαλοί του στην επίθεση. Οι ελλείψεις τροφίμων και η μαύρη αγορά, προβλήματα που θρέφονται από το διεθνές εμπάργκο, ανάγκασαν το καθεστώς να προχωρήσει σε δειλά ανοίγματα προς την οικονομία της αγοράς και το ξένο κεφάλαιο, ενώ δημοσιεύματα του δυτικού Τύπου εμφανίζουν τον αινιγματικό ηγέτη της χώρας Κιμ Γιονγκ Ιλ έτοιμο να αποδεχθεί την παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στον Νότο, ακόμη και στο ενδεχόμενο συμφωνημένης επανένωσης.
Αντιθέτως, ο πρόεδρος της Νοτίου Κορέας Λι Μιουγκ Μπακ δήλωσε ανοιχτά ότι έχει φτάσει η ώρα για αλλαγή καθεστώτος στον Βορρά, εκτίμηση την οποία δείχνουν να συμμερίζονται και αρθρογράφοι έγκυρων αμερικανικών εφημερίδων. Στο μεταξύ, η Ουάσιγκτον εκμεταλλεύεται την κρίση για να φέρει σε δύσκολη θέση την Κίνα, παραδοσιακή σύμμαχο της Βορείου Κορέας, από την κατάρρευση της οποίας έχει πάρα πολλά να χάσει ο αναδυόμενος γίγαντας. Η Wall Street Journal δεν έκρυβε, σε εκτενές ρεπορτάζ της περασμένης Τετάρτης, τα χαιρέκακα συναισθήματά της, σημειώνοντας ότι η κρίση επανέφερε την Ιαπωνία κάτω από τις προστατευτικές φτερούγες του αμερικανικού αετού και ώθησε τον πρωθυπουργό της, Γιούκιο Χατογιάμα, να παρατείνει τη λειτουργία της αμερικανικής στρατιωτικής βάσης στη νήσο Οκινάβα, σε πείσμα των προεκλογικών του δεσμεύσεων περί του αντιθέτου.
Eπιθετικότερη εμφανίζεται η αμερικανική πολιτική έναντι του Ιράν. Αντί να χαιρετίσει, έστω ως πρώτο μερικό βήμα, τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, που έγινε δυνατή χάρη στη μεσολάβηση Ερντογάν και Λούλα, η κυβέρνηση Ομπάμα έσπευσε να πνίξει το μωρό στην κούνια του, επιμένοντας στις κυρώσεις. Ακόμη και ένας προβεβλημένος αρθρογράφος των New York Times όπως ο Ρότζερ Κοέν παραδέχθηκε ότι «οι ΗΠΑ μετακινούν τα γκολπόστ», προσθέτοντας νέους όρους για να τορπιλίσουν τη συμφωνία.
Την ανησυχία για τις εξελίξεις στο ιρανικό ενίσχυσε η αποκάλυψη ότι ο στρατηγός Πετρέους διέταξε τη διεύρυνση των μυστικών επιχειρήσεων του αμερικανικού στρατού σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Ειδικά για την περίπτωση του Ιράν, προβλέπονται η κατασκοπεία εν όψει πιθανών στρατιωτικών πληγμάτων και η ενίσχυση αντικαθεστωτικών οργανώσεων. Κάτι τελευταίο, που αδικήθηκε από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, αφορά την πρόσφατη παραίτηση του Ντένις Μπλερ, ανώτατου διοικητή των 16 αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Οπως αποκάλυψαν οι New York Times, ένας από τους λόγους που έφεραν τον Μπλερ σε σύγκρουση με τους πολιτικούς του προϊσταμένους ήταν η πρόθεσή του να σταματήσει (φυσικά, σε βάση αμοιβαιότητας) την κατασκοπεία σε βάρος της... Γαλλίας! Το προφανές ηθικό δίδαγμα είναι ότι ο Μπους και ο Ράμσφελντ έφυγαν, αλλά η διαχωριστική γραμμή μεταξύ «νέας» και «παλαιάς» Ευρώπης μάλλον θα αργήσει να σβήσει στη συνείδηση των διαδόχων τους.
Και η δεύτερη από τον πρώην διευθυντή της Monde Jean-Marie Colombani, με τίτλο "Το νέο πυρηνικό δόγμα του Ομπάμα"
γραμμένη αποκλειστικά για το Βήμα της Κυριακής:
Oι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα μπορούν πλέον να προβούν σε αντίποινα χρησιμοποιώντας πυρηνικά, ακόμη και σε περίπτωση επίθεσης με βιολογικά ή χημικά όπλα, αν η επιτιθέμενη χώρα έχει υπογράψει τη συνθήκη μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Αυτή ήταν η σύνοψη του νέου αμερικανικού στρατηγικού δόγματος, όπως ανακοινώθηκε από τον Μπαράκ Ομπάμα. Πρόκειται για αλλαγή του κλασικού δόγματος της ισορροπίας του τρόμου, η οποία οδηγεί στη μείωση του αριθμού των πιθανών πυρηνικών στόχων και στον περιορισμό των συνθηκών υπό τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν πυρηνικά όπλα. Πρέπει όμως να διευκρινιστεί ότι οι ΗΠΑ διατηρούν ταυτόχρονα το δικαίωμα να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά εναντίον του Ιράν και της Βόρειας Κορέας, εφόσον αυτές οι δύο χώρες αθετήσουν τις υποχρεώσεις τους και αποκτήσουν πυρηνικό οπλοστάσιο.
Την επομένη της ανακοίνωσης αυτού του νέου δόγματος, ο αμερικανός πρόεδρος μετέβη στην Πράγα για να υπογράψει πανηγυρικά μαζί με τον ρώσο πρόεδρο Ντμίτρι Μεντβέντεφ τη νέα συνθήκη μείωσης των στρατηγικών όπλων «SΤΑRΤ», μέσω της οποί ας η Μόσχα και η Ουάσιγκτον θα περιορίσουν το πυρηνικό τους οπλοστάσιο σε 1.550 πυρηνικές κεφαλές. Η συνθήκη έπεται της στρατηγικής συμφωνίας του 1991. Η υπογραφή της προηγήθηκε κατά μερικές ημέρες της Συνόδου Κορυφής η οποία θα γίνει στην Ουάσιγκτον στις 12 και 13 Απριλίου και στην οποία θα παρευρεθούν περίπου 40 αρχηγοί κρατών για να συζητήσουν για την πυρηνική τρομοκρατία και τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων.
Βλέπουμε λοιπόν ότι έναν χρόνο ύστερα από εκείνη την ομιλία που εκφώνησε στην Πράγα, στην οποία δήλωνε ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά, ο κ. Ομπάμα σκιαγραφεί ένα νέο δόγμα για τον περιορισμό της χρήσης τους. Σε αυτό το στάδιο, είναι δύσκολο να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένες εκτιμήσεις όσον αφορά την έκταση αυτής της στρατηγικής στροφής. Πράγματι, αν διαβάσουμε την εφημερίδα «Τhe Νew Υork Τimes», καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για ρήξη με το κλασικό δόγμα, το λεγόμενο δικαίωμα του «πρώτου χτυπήματος», εκείνο δηλαδή που συνίσταται στο να επιτίθεται κανείς πρώτος ασχέτως του επιπέδου οπλισμού του επιτιθέμενου.
Αντιθέτως αν συμβουλευθούμε τη «Wall Street Journal» θα διαβάσουμε ότι οι ΗΠΑ διατηρούν τη στρατηγική του «πρώτου χτυπήματος» και ότι ο κ. Ομπάμα προέβη σε ελάχιστες αλλαγές. Κατά πάσα πιθανότητα, η πραγματικότητα βρίσκεται μεταξύ των δύο θεωρήσεων, όπως ξεκαθάρισε ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος όταν έκανε λόγο για τα πρώτα « σίγουρα βήματα στην κατεύθυνση για τη μείωση του ρόλου των πυρηνικών όπλων » στην αμερικανική αμυντική στρατηγική.
Υπάρχουν δύο πιθανές ερμηνείες. Η πρώτη λέει ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να θεωρούν ότι διατηρούν το δικαίωμα χρήσης πυρηνικών σε συνάρτηση με την ανάλυση που κάνουν ως προς τη βαρύτητα της επίθεσης που θα δέχονταν εκείνες ή κάποιος από τους συμμάχους τους. Η δεύτερη λέει ότι ο κ. Ομπάμα θεωρεί ότι οι ΗΠΑ δεν θα χρησιμοποιούσαν πρώτες πυρηνικά όπλα ενάντια σε μια χώρα η οποία έχει υπογράψει τη συνθήκη της μη διάδοσης. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ πιστεύουν πως διαθέτουν αρκετά συμβατικά μέσα για να αντιμετωπίσουν αυτόν τον τύπο επιτιθέμενου. Για να μάθουμε περισσότερα, θα πρέπει συνεπώς να περιμένουμε ώστε οι ειδήμονες να συντάξουν το πραγματικό περιεχόμενο του νέου δόγματος.
Oσο για την υπογραφή μιας νέας στρατηγικής συμφωνίας με τη Ρωσία, ουσιαστικά αποκτά συμβολική σημασία. Για τον Μπαράκ Ομπάμα, το ζήτημα είναι να πείσει τη διεθνή κοινότητα και ένα μέρος των ψηφοφόρων του ότι επιθυμεί πράγματι να βαδίσει προς την κατεύθυνση του πυρηνικού αφοπλισμού. Ο αμερικανός πρόεδρος επισήμαινε πάντοτε ότι αν οι ΗΠΑ θέλουν να γίνονται πιστευτές όταν κάνουν λόγο για μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, οφείλουν, σε συνεργασία με τη Ρωσία, να δώσουν το καλό παράδειγμα.
Για τους Ρώσους, το πυρηνικό τους οπλοστάσιο αποτελεί έναν τρόπο να διατηρήσουν τον ρόλο τους στη σκακιέρα των ισχυρών. Στις ημέρες μας η Ρωσία έχει αποδυναμωθεί από την κρίση. Δεν έχει πια τη στρατιωτική ισχύ της Σοβιετικής Ενωσης. Μέσω αυτού του στρατηγικού διάλογου, η Μόσχα βρίσκει έναν παράδοξο τρόπο να συντηρεί το διεθνές της κύρος.
O αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν μπόρεσε να κάνει λόγο για μια συνθήκη η οποία γυρίζει την πλάτη « στην ψυχροπολεμική νοοτροπία », τη στιγμή που στη Μόσχα συνεχίζουν να παριστάνουν ότι η κύρια απειλή εναντίον της Ρωσίας είναι το ΝΑΤΟ και όχι η τρομοκρατία και η διάδοση των πυρηνικών όπλων. Το επόμενο βήμα θα γίνει στη Σύνοδο Κορυφής της Ουάσιγκτον, στην οποία θα συμμετάσχει και η Κίνα. Το αναμενόμενο αποτέλεσμα της συνόδου είναι να δημιουργηθούν οι συνθήκες για συναίνεση σε μια πιο αυστηρή αντιμετώπιση του Ιράν.
To γραφικό είναι από το http://transienttravels.files. wordpress.com και η φωτό από το http://www.martinipink.comΤο post συνοδεύεται από το "Whatever" της Αμερικανίδας Jill Scott
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου